Κατά το σχολικό έτος 2015-2016, η ομάδα πολιτιστικών θεμάτων του 1ου ΕΠΑ.Λ. Καρπάθου, στα πλαίσια του προγράμματος "Πολισμική κληρονομιά: τα εκκλησάκια της Καρπάθου", αναζήτησε, επισκέφτηκε και φωτογράφισε τα εκκλησάκια του νησιού που αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας του.

Το νησί της Καρπάθου αριθμεί εκτός από τις μεγάλες εκκλησίες που υπάρχει τουλάχιστον μία σε κάθε ένα από τα δώδεκα χωριά του νησιού και πολλά εκκλησάκια, ξωκλήσια, εξωμονάστηρα ή μοναστήρια, όπως συνηθίζεται να λέγονται. Τα εκκλησάκια τα οποία έχουν χτιστεί λόγω πίστης, τάματος ή για κάποιον προσωπικό λόγο αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής στο νησί. Τα εκκλησάκια είναι μικρές κατασκευές σε άσπρο χρώμα με τρούλους βαμμένους σε μπλε χρώμα. Την επιτροπή των μοναστηριών αποτελούν όσοι έχουν ποσοστό ιδιοκτησίας στο μοναστήρι ή κατέχουν ιδιοκτησίες γύρω από το μοναστήρι, οι οποίοι αναλάμβαναν να διακονεύουν το εκκλησάκι, να το περιποιούνται και να γιορτάζουν τη χάρη του αγίου την ημέρα της γιορτής του με πανηγύρια ανοικτά για όλο τον κόσμο. 

Τα πανηγύρια του νησιού ακολουθούν ένα συγκεκριμένο τελετουργικό. Οι προετοιμασίες για το πανηγύρι ξεκινούν μέρες πριν από τη γιορτή. Η επιτροπή του μοναστηριού και όσοι έχουν τάμα, καθαρίζουν και βάφουν το μοναστήρι και αρχίζουν την προετοιμασία του φαγητού στην κούφη, έναν ειδικό χώρο που υπάρχει σε κάθε μοναστήρι για την προετοιμασία του φαγητού. Συνήθως σερβίρεται κρέας κατσικιού με ρύζι, σαλάτα και κρασί. Τοποθετούνται τα τραπέζια και οι καρέκλες στα μοναστήρια που δεν έχουν χτιστούς πάγκους στον αυλόγυρο, τα οποία μετά το πέρας του πανηγυριού θα μαζευτούν και θα συγκεντωθούν στην κούφη ή στην αποθήκη. Την παραμονή της γιορτής του Αγίου ή της Αγίας τελείται η λειτουργία του εσπερινού και ακολουθεί δεξίωση στο μέγαρο ή στην κούφη του μοναστηριού, με φαγητό και σε κάποιες περιπτώσεις συνοδεύεται από ζωντανή μουσική και παραδοσιακό χορό. Το φαγητό σερβίρουν η επιτροπή και τα μέλη των οικογενειών τους καθώς και όσοι έχουν τάμα. Το τάμα μπορεί να είναι χρήματα, αντικείμενα, προσωπική εργασία.
 Αυτοδίδακτοι, συνήθως, οργανοπαίκτες παίζουν τους παραδοσιακούς ρυθμούς και άντρες που κάθονται γύρω από τους μουσικούς συνθέτουν αυτοσχέδιες μαντινάδες ανάλογα με την περίπτωση. Πολλές φορές οι μαντινάδες παίρνουν τη μορφή διαλόγου ανάμεσα στους παρεβρισκόμενους, που καλωσορίζουν τους καλεσμένους, επαινούν τους οργανοπαίκτες και μιλούν για την επικαιρότητα της ημέρας. Αυτό είναι το λεγόμενο καθιστό γλέντι. Πολλές φορές ακολουθεί χορός με τη συνοδεία των μουσικών οργάνων και όλοι οι παρεβρισκόμενοι ανεξαρτήτως ηλικίας χορεύουν τους παραδοσιακούς χορούς του νησιού. Οι πρώτες γύρες του χορού γίνονται από τους χωριανούς και στους επόμενους συμμετέχουν και οι επισκέπτες, οι ξενοχωριανοί. 
Μετά το φαγητό ακολουθεί ο ασπασμός της εικόνας του Αγίου και κάθε πιστός προσφέρει όποιο χρηματικό ποσό επιθυμεί. Κατά τη θρόνιαση, καταγράφονται όλες οι δωρεές σε χρήματα ή σε είδος που έχουν γίνει και τις προσφωνούν ενώπιον όλων. Όποιος επιθυμεί μπορεί να κρατήσει την ανωνυμία του.  Την επόμενη ημέρα, η ημέρα της γιορτής του Αγίου τελείται η λειτουργία και σε κάποιες περιπτώσεις συνεχίζεται το πανηγύρι με φαγητό και κρασί και κάποιες φορές και μουσική.

Εικόνες από σύγχρονα πανηγύρια

Χαρακτηριστικό των ξωκλησιών είναι τα περίτεχνα δάπεδα τόσο στο εσωτερικό, όσο και στον προαύλιο χώρο.


Στο πρόγραμμα συμμετείχαν οι μαθητές:

Α΄ τάξη

Κανάκη Ελένη

Καραγεωργιάδης Μανώλης

Καφετζή Μιχαέλα

Μαργαρίτη Ραφαέλα

Μαρή Φραγκίσκη

Μπουλλάρι Αλεξάνδρα

Μπουλλάρι Νταλίπ

Νεραντζούλης Νίκος

Σακούλη Δήμητρα

Β΄τάξη

Γκούρα Έρικα

Κρητικός Μηνάς

Ρουσάκη Όλγα

Χατζηκωστής Κωνσταντίνος